Saturday, October 11, 2008

व्यंगचित्र कागदावर उमटतात कशी ?


व्यंगचित्राच्या दुनियेत आपले नाव कोरलेले मंगेश तेंडूलकर यांनी व्यंगचित्र

कागदावर उमटतात कशी ?

"आयुष्याच्या प्रवाहात तुम्ही जर सतर्क उभे राहिलात की

एखादी विनोदी कल्पना माशासारखी चटकन क्‍लिक होते.

ती तिथून उचलायची आणि थेट कागदावर उतरायची',

मंगेश तेंडूलकर सांगतात.फोटो आणि कॅरिकेचर मधला फरक सांगताना ते म्हणतात,

फोटो हा चेहऱ्याची कॉपी असते. व्यंगचित्रातला चेहरा त्या व्यक्तिच्या स्वभाव

वैषिष्ठ्यासह कागदावर रेखाटता येते.

हेच क्ररिकेचरचे वेगळेपण आहे.


वयाच्या १८ व्या वर्षा पासून व्यंगचित्रे काढणारे तेंडूलकर वयाच्या ७२ व्या वर्षीही

तेवढ्याच उत्साहाने नविन कल्पना कागदावर रेखाटताहेत.

त्यांच्या समीक्षात्मक लेखनातही ते वारंवार अनुभवता येते.

दिसताना तेंडूलकर गंभीर दिसतात.

पण त्यांच्यातला मिश्‍किल भाव त्यांच्या व्यंगचित्रातून उमटतो.

कुठलेही व्यंगचित्र वास्तवतेची सीमा ओलांडून क्रिएटिव्ह बनून

तुम्हाला जे म्हणायचे आहे ते अचूक सांगते .

वास्तवतेला इतके भव्य स्वरूप व्यंगचित्रातूनच अंगावर येते.

आपल्या व्यंगचित्राच्या दुनियेत वावरताना पहाणे आणि

मंगेश तेंडुलकरांची व्यंगचित्रे फ्रान्समध्ये झळकली

गेली 54 वर्षे विविध विषय व्यंगचित्रातून मांडणाऱ्या ज्येष्ठ व्यंगचित्रकार
मंगेश तेंडुलकर यांची चित्र यंदा फ्रान्समध्ये विविध प्रदर्शनातून झळकत आहेत.

सिएटेलनंतर परदेशात भरलेलं हे त्यांचं पहिलंच प्रदर्शन असून फ्रान्समध्ये
यापूर्वीही त्यांच्या चित्रांचे प्रदर्शन झाले आहे.
फ्रान्सची राजधानी पॅरिसमध्ये शिखर परिषदेसाठी जमलेल्या वायनरीजशी संबंधित
मंडळींनी त्यांच्या चित्रप्रदर्शनाला भेट दिली. त्याला मिळालेला प्रतिसाद पाहून
त्या शेजारच्या आर्ट गॅलरीत वेगळ्या दहा चित्रांचे प्रदर्शन भरवण्यात आले होते.
चित्रांची निवड आणि मांडणी विनिता आपटे यांनी केली आहे.
सामाजिक विषयांवर आधारित चित्रांमध्ये वाहतूक प्रश्‍नांशी
निगडित चित्रांचं प्रमाण मोठं आहे.
या व्यंगचित्रांबाबत बोलताना तेंडुलकर म्हणतात, ""व्यंगचित्रांची ही जी भाषा
आहे ती इतर भाषांचे बांध ओलांडून पलीकडच्या माणसांपर्यंत पोचते.
त्याची मला एकदा प्रयोगादाखल सत्त्वपरीक्षा घ्यायची होती ती
जगातल्या इतर लोकांना कशी समजतात. याचा अनुभव घ्यायचा होता.
हा अनुभव प्रोत्साहन देणारा आहे.''

त्यांच्याशी साधलेल्या संवादाचा व्हिडीओ पाहण्यासाठी इथे क्‍लिक करा..

आत्तापर्यंत त्यांची 46 ठिकाणी व्यंगचित्रांची स्वतंत्र प्रदर्शने भरली आहेत. व्यंगचित्र प्रदर्शनाचा सुवर्णमहोत्सवही लवकरच वेगळ्या तऱ्हेने साजरा करण्याचा त्यांचा विचार आहे.
व्यंगचित्रे कशी सुचतात हे सांगताना तेंडुलकर म्हणतात, "
"आयुष्याच्या प्रवाहामध्ये जर तुम्ही सतर्क उभे राहिलात की
एखादी विनोदी कल्पना कुठेही सापडते. मात्र ती उचलण्यासाठी नजर हवी.
माणसाच्या स्वभावात काय काय असू शकेल हे पाहण्याचे कुतूहल आपल्याला आहे.
त्यातूनच ही चित्रे कागदावर चितारली आहेत.''

Wednesday, October 8, 2008

पुणेकरांनी अनुभवला भव्य दिंडी सोहळा

तुकारामबुवा भूमकर यांनी तुकाराम महाराज जन्मचतुःशताब्दी निमित्ताने
आणि मृदंगाचार्य बाबूराव डवरी यांच्या नवव्या स्मृतिदिनानिमित्ताचे औचित्य साधून
कसबा पेठेतल्या भूमकर निवासापासून तुकाराम महाराजांच्या फर्ग्युसन रस्त्यावरच्या
मंदिरापर्यंत मृदंग दिंडी मिरवणूक सोमवारी आयोजित करण्यात आली होती.
यात तुकारामबुवांचे दीडशे शिष्य आपल्या मृदंगासह सहभागी झाले होते.
सोहळ्याचा आरंभ भूमकर निवासापाशी संत साहित्याचे अभ्यासक प्रा. सदानंद मोरे
यांच्या हस्ते तुकाराम महाराजांच्या रथावर आरूढ झालेल्या पुतळ्याला
पुष्पहार घालून झाले.
भूमकरांचा नातू बाळही यात मृदंग वाजवत सामील झाला होता, ही विशेष बाब...
काही महिलांचेही नाजूक हात मृदंगावर नाद काढीत होते.
दिंडी सोहळा अनुभवण्यासाठी इथे क्‍लिक करा....

कसबा गणपती, श्रीमंत दगडूशेठ गणपती आणि लक्ष्मी रस्त्याने ही दिंडी
तुकाराम महाराजांच्या मंदिराकडे मार्गस्थ झाली.
"ज्ञानोबा महाराज तुकाराम'चा गजर आणि टाळ-मृदंगांचा नाद
यानिमित्ताने पुन्हा एकदा पुणेकरांनी अनुभवला