ए के हंगल एक आठवण

ए के हंगल सरांची एक आठवण जपली गेली आहे माझ्याकडनं... इप्टा या नामवंत नाट्यसंस्थेतर्फे हंगल साहेब काम करायचे, तशी इप्टाची पुण्याई मोठी, परंपराही दिमाखदार.. बलराज सहानी, दीना पाठक, शबाना आझमी नासीर.. किती नावं घेऊ?

तर प्रेमचंद लिखित गोदान या विदीर्ण करणार्या कथेवर ईप्टाने एक दीर्घांक सादर केला त्यात हंगल सर घरातले बुढे बुजुर्ग दाखवले होते, मराठीत नाना पळशिकर तसे हिंदीत हंगल सर

गोदान ही दळीद्री शेतकर्याच्या कुटूंबाची कैफियत, घरात अठराविष्व दारिद्य्र
माणूस मेला म्हणजे तो जिवंत होता याचं लक्षण मानायची वेळ

रंगभवनला गोदानचा प्रयोग होता, रविवार सकाळ दहा वाजता ,तरी गर्दी होती कारण इप्टा या संस्थेचं नावच तसं होतं
तर त्या दिर्घांकात असा एक प्रसंग रंगवला होता की दादू(हंगल सर) शेतात
काम करता करता घेरी येऊन पडतात. लगेच त्याना खाटेवर टाकून घरी आणण्यात येतं ( अर्थात हे सगळं सिंबाँलीक, आपण समजून घ्यायचं पण कलाकारांचा अभिनय असा जिवंत की समजून घ्यायला कष्टच पडायचे नाहीत)तर दादूना घरी आणण्यात यतं खाटेवर बसवलं जातं.. मुलं म्हणतात "दादू अमे हम जात रहा..कासीको भेजैदे दोपार टले पे... हंगलसराना उत्तरा दाखल फक्त हाँ हाँ म्हणून मान हालवायची होती ते कुठल्या तंद्रीत होते देवजाणे उत्तरा दाखल ते म्हणाले ओके ओके... ओके? ओके? अडाणी देहाती म्हातारा शेतकरी उत्तरा दाखल ओके ओके म्हणतो?

फार कुणाच्या लक्षात आलं नाही पण राजा बुंदेला आणि सरोज मिश्रा दोघानी कान टवकारले डोळे लकाकले.. खुदू खुदू हसू पसरलं प्रसंगाचा रसभंग झाला नाही पण... सांगायला एक किस्सा मिळाला

पण प्रयोगानंतर हंगल सरानी नटराजाच्या मुर्तीसमोर स्वता:च्या तोंडात मारून घेतली चहा काय पाणी सुद्धा प्यायला ते तयार होईनात

आताचे कलाकार रंगमंचावर चुकले की त्याला डेली वाटणं असं म्हणतात आणि त्यात फुशारकीही मारतात...काय बोलणार?

-चंद्रशेखर गोखले,मुंबई.

(फेसबुकवरुन साभार)

https://www.facebook.com/chandrashekhar.gokhale.7/posts/428971113806011?notif_t=close_friend_activity